John P Briffa,
Doctor and Health Writer
Woolaston House, 25 Southwood Lane, Highgate, London N6 5ED
Vertaling: Ed Gunneweg

In een artikel van 2 oktober 2004 verscheen in het Britisch Medical Journal een artikel waarin negatieve uitingen over aspartaam aan de kaak worden gesteld.

Twee medewerkers van de Universiteit van Glasgow verklaren dat de zoetstof aspartaam onrechtvaardig wordt gedemoniseerd in sommige verklaringen in de pers en door verscheidene websites.

Dit artikel dat door zo'n hoogstaand tijdschrift wordt gepubliceerd zet toch wel vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de redactie, die dit artikel zonder verder onderzoek plaatst.

Gelukkig is er op dit artikel van verschillende kanten commentaar gekomen dat wij u niet willen onthouden.

Link naar het artikel

Commentaar

Ik was verbaasd door een groot gedeelte van het Hoofdartikel van professor Lean en Catherine Hankey over aspartaam en de effecten op de gezondheid (1).

De zoetstof wordt in bepaalde delen van de pers en op verschillende websites onheus gedemoniseerd.

In de eerste regel van het artikel gaan de schrijvers al de fout in door te stellen dat aspartaam (NutraSweet, Canderel enz, een kunstmatige zoetstof, twee aminozuren bevat, asparaginezuur en phenylalanine, aspartaam bevat echter ook methylalcohol. Dit is van doorslaggevend belang omdat methanol giftig is en in het lichaam wordt omgezet in formaline. (2)

Bij proefdieren is aangetoond dat opname van kleine hoeveelheden aspartaam kan leiden tot ophoping van formaline in verschillende delen van het lichaam, waaronder de lever en de hersenen (3).

Ook hebben verschillende onderzoeken bij mensen aangetoond dat chronische blootstelling aan kleine hoeveelheden formaline de oorzaak is van een aantal gezondheidsproblemen waaronder hoofdpijn (4,5,6), vermoeidheid (4,5), pijn of de borst (4), duizeligheid, misselijkheid en concentratieproblemen (6), epileptische aanvallen en gedragsstoornissen (7). Onderzoek op de lange termijn bij mensen naar de effecten van het gebruik van aspartaam of de componenten zijn nooit gehouden. Tot die tijd lijkt het te vroeg om tot de conclusie te komen dat aspartaam veilig is.

Aspartaamfabrikanten en wetenschappelijke adviseurs verdedigen aspartaam vaak door te stellen dat het niets nieuws aan het dieet toevoegd, daar alle onderdelen (met inbegrip van methanol) in het normale dieet gevonden worden. Deze verdediging is gebrekkig omdat het voorop stelt dat normale voeding geen nadelige gevolgen voor de gezondheid kan hebben. Het is ook mogelijk dat wanneer methanol in natuurlijke voeding wordt gevonden (zoals bananen en tomaten), het wordt opgenomen met andere voedselbestanddelen die bescherming kunnen bieden tegen de giftigheid. Terwijl dit begrip voor sommigen vergezocht kan zijn, bestaat er hiervan echter wel een voorbeeld: twee onderzoeken vermelden dat wanneer bèta-caroteen wordt toegediend als supplement het gevaar van longkanker bij rokers kan verminderen, ofschoon die associatie er niet schijnt te zijn met bèta-caroteen in onze voeding.

Terwijl het rapport van de Europese Wetenschappelijke commissie voor de voeding uit 2002, aspartaam schijnt vrij te spreken, lijkt de commissie onwetend te zijn van, of die onderzoeken te negeren of te verwerpen, waarin aspartaam negatieve effecten zou kunnen hebben op de gezondheid. Bij dat onderzoek bevindt zich ook een proefdieronderzoek waarbij aspartaam de scheikunde van de hersenen verstoorde (8). Bij mensen ontdekte men dat het neurofysiologische veranderingen veroorzaakte die het risico van epileptische insulten verhoogde (9). Tenminste één onderzoek bracht aspartaam in verband met depressie bij personen die gevoelig waren voor stemmingsveranderingen (10). Andere onderzoeken hebben aspartaam opname in verband gebracht met hoofdpijn (11,12). Onderzoeken die verklaren dat aspartaam mogelijk schade veroorzaakt kunnen in een on-line overzicht gevonden worden (13).

Dit overzicht is in het bijzonder verontrustend daar het een verschil aantoont in de bevindingen van onderzoeken naar de veiligheid die verband schijnen te houden met de bron van financiering van het onderzoek. In dit overzicht, worden onderzoeken besproken in medische of wetenschappelijk tijdschriften gewaardeerd naar financieringsbron en het resultaat van dat onderzoek. Van de 166 onderzoeken, werden 74 tenminste gedeeltelijk door de industrie gefinancierd en 92 werden onafhankelijk gefinancierd. Terwijl 100 procent van de door de industrie gefinancierde onderzoeken concludeerde dat aspartaam veilig is, bracht 92 procent van de onafhankelijk gefinancierde onderzoekn aspartaam in verband met de mogelijkheid tot het veroorzaken van nadelige effecten.

Professor Lean en Ms. Hankey speculeren op het voordeel dat aspartaam gewichtsverlies kan bewerkstelligen. Hun beoordeling is grotendeels theoretisch gebaseerd op het vermogen om suiker te vervangen door aspartaam om zodoende caloriën te verminderen. Zij geven toe dat het bewijs van gewichtsverlies door aspartaam niet onovertuigend is. Ze laten echter na om die onderzoeken te noemen die hebben aangetoond dat aspartaam opname werkelijk kan leiden tot verhoogde voedsel/calorie opname (14,15). Het voordeel van aspartaam bij gebruik voor gewichtsverlies, schijnt te berusten op één onderzoek van relatief korte duur bij zeer dikke vrouwen (16). Mannen, kinderen en personen met minder extreme gewichtsproblemen (alle groepen die aspartaam zouden kunnen gebruiken met het doel om gewicht te verliezen) waren niet bij dit onderzoek betrokken.

Het is enigszins zorgelijk dat, heden ten dage, niet één enkel dubbel- blind onderzoek met placebo controle, ontworpen om de effecten van aspartaam op het gewicht in te schatten, is gepubliceerd. Het verbaasd mij waarom er uit sommige delen van het het establishment op voedingsgebied zo'n enthousiasme bestaat voor aspartaam in het dieet, als we denken aan het eigenaardige gebrek aan bewijs dat het doeltreffend zou zijn om gewicht te verliezen.

Het schijnt dat de voordelen die verband houden met de gezondheid simpelweg niet bewezen zijn en dat bewijs bestaat dat vermeldt dat deze nieuwe chemische stof echt het vermogen heeft om schade aan te richten. Het opvallende verschil in restultaten tussen door de industrie gefinancierde onderzoeken en onafhankelijk gefinancierd onderoek is duidelijk zorgelijk. Professor Lean en Ms. Hankey besluiten hun hoofdartikel met te vermelden dat de gemeenschap waarschijnlijk bescherming verdient tegen misleidende websites. Op dezelfde manier, zou het publiek en leden van de medische stand waarschijnlijk eveneens beschermd moeten worden voor misleidende hoofdartikelen.

Lees ook de volgende reactie

1. Michael Lean, Catherine Hankey. Aspartame and its effects on health BMJ 2004;329:755-756 (2nd October 2004)
2. Kavet R, et al. The Toxicity of Inhaled Methanol Vapors. Critical Reviews in Toxicology 1990 21;1:21-50
3. Trocho C, et al. Formaldehyde Derived From Dietary Aspartame Binds to Tissue Components in vivo. Life Sciences 1998 63;5:337
4. Main DM, et al. Health Effects of Low-Level Exposure to Formaldehyde. Journal of Occupational Medicine 1983 25;896-900
5. Olsen JH, et al. Formaldehyde induced symptoms in day care centers. American Industrial Hygeine Association Journal 43;5 366-370
6. Burdach S, et al. Damages to health in schools. Complaints caused by the use of formaldehyde-emitting materials in school buildings. Fortschritte Med 1980 98 11; 379-384
7. Kilburn KH, et al. Neurobehavioral and respiratory symptoms of formaldehyde and xylene exposure in histology technicians. Arch Env Health 1985 40; 4; 229-233
8. Sharma RP, Coulombe RestioA Jr. Effects of repeated doses of aspartame on serotonin and its metabolite in various regions of the mouse brain. Food Chem Toxicol. 1987;25(8):565-568
9. Camfield, PR, et al., Aspartame exacerbates EEG spike-wave discharge in children with generalized absence epilepsy: a double-blind controlled study. Neurology, 1992;42:1000-1003
10. Walton RG, et al,. Adverse reactions to aspartame: double-blind challenge in patients from a vulnerable population. Biol Psychiatry. 1993;34(1-2):13-17.
11. Van Den Eeden SK, et al. Aspartame Ingestion and Headaches: A Randomized, Crossover Trial. Neurology. 1994;44:1787- 1793
12. Lipton RB, et al. Aspartame as a dietary trigger of headache. Headache. 1989;29(2):90-92
13. http://www.dorway.com/peerrev.html
14. Lavin JH, et al. The Effect of Sucrose- and Aspartame-Sweetened Drinks on Energy Intake, Hunger and Food Choice of Female, Moderately Restrained Eaters Int J Obes. 1997 21:37-42
15. Tordoff MG, Alleva AM. Oral stimulation with aspartame increases hunger. Physiol Behav 1990 47:555–559
16. Blackburn GL, et al. The effect of aspartame as part of a multidisciplinary weight-control program on short- and long-term control of body weight. Am J Clin Nutr. 1997 65(2):409-418.