* Door Dennis Rodie *

Bewerking: Ed Gunneweg

In 1995 werd een Monsanto vertegenwoordiger betrapt op een poging tot omkoperij van het Canadese 'Health Bureau of Veterinary Drugs'. Monsanto bood 1 tot 2 miljoen dollar als het bureau rBGH (een gevaarlijk synthetisch hormoon voor koeien) zou goedkeuren en verder onderzoek zou staken. In september 2000 kreeg GeneWatch UK een vertrouwelijk rapport in handen over een globale campagne van Monsanto om GM voedingswaren te promoten door het beïnvloeden van experts in internationale wetenschappelijke commissies. Dit rapport licht een tipje van de sluier op hoe een groot invloedrijk bedrijf zijn macht probeert door te drijven. Een voorbeeld: "Er heeft een ontmoeting plaatsgevonden met Prof. David Khayat, een internationaal bekend kankerspecialist, om samen te werken aan een artikel dat wijst op de afwezigheid van verbanden tussen GM voedsel en kanker" (...)

Wetenschappers en artsen hebben de afgelopen jaren groeiend en overtuigend bewijs van schade door aspartaam aangetoond. Bewijzen die Monsanto consequent probeert te bagatelliseren. Volgens journalist Gregory Gordon heeft de NutraSweet Company tot 3 miljoen dollar per jaar betaald aan het grootste PR-bedrijf ter wereld (Burson-Marsteller) voor een publiciteitscampagne, waarbij verscheidene wetenschappers en artsen werden ingehuurd om aspartaam in interviews in de media te verdedigen. Ook journalisten spelen een belangrijke rol daarbij; zogenaamde onafhankelijke journalisten die bijna letterlijk Monsanto's verklaringen citeerden zonder ze verder te onderzoeken en zonder bronvermelding. Zij negeren de vele tekortkomingen van de oorspronkelijke goedkeuring en de vele duizenden gevallen van mensen wiens levens geteisterd werden door aspartaam. Ziekten waarvan de symptomen (van bijvoorbeeld buik- en hoofdpijn tot epileptische aanvallen) meestal verdwenen na de stopzetting van inname van aspartaam.

Steeds meer artsen -die in het begin uiterst wantrouwend waren tegenover aspartaam als oorzaak- konden er niet onderuit en bevestigen het verband. Dokter H.J. Roberts zag in zijn eigen praktijk dat diabetici serieuze complicaties vertoonden dat te herleiden was naar aspartaamgebruik. Het vermijden ervan leed tot dramatische verbeteringen terwijl na hervatting -bewust of onbewust- snel een herhaling van de klachten optrad.

De anti-aspartaam activist Betty Martini heeft een website (www.dorway.com) waar onder andere honderden persoonlijke geschiedenissen van aspartaamgebruikers staan beschreven. Mensen die vaak niet wilden geloven dat hun symptomen in verband stonden met hun aspartaamconsumptie. Totdat men aspartaam uit hun dieet schrapte.

Wat doet aspartaam ?

In vloeistof valt aspartaam uiteen naar gelang de temperatuur, pH en tijdsduur. Bij onderzoek in 1985 (Tsang) had een fles cola light waar 550 mg aspartaam in zat na 6 maanden bij een temperatuur van 30_C nog maar 155,34 mg. Na 3 jaar was het gedaald tot 19,7 mg. De rest bestond uit onder andere fenylalanine en diketopiperzazine (DKP). DKP is een controversiële stof die kanker kan veroorzaken. Aspartaam (E951) komt voor in onder andere lightfrisdrank, incl. Pepsi Light en Coca-Cola Light, maar ook in gewone cola zoals Tab, lightprodukten zoals yoghurt en kan voorkomen in graanontbijten, drinkyoghurts, hoesttabletten, kauwgom, soep, jam, verschillende soorten ijs, compote, cider, snoep (bijvoorbeeld de nieuwe Milky Way), sauzen, mosterd, verschillende soorten bier, koekjes, kindervitaminen en medicijnen. Daarnaast is aspartaam te gebruiken als suikervervanger (Canderel, NutraSweet).

Een kind van twintig kilo komt zo al gemakkelijk over de maximum hoeveelheid (40 mg/kg) door bijvoorbeeld op één dag een liter lightfrisdrank (600 mg asp.), bij het ontbijt een glas drinkyoghurt (140 mg) en 's avonds een schaaltje fruityoghurt (140 mg) te consumeren (deze hoeveelheden komen van de voedingswarenindustrie en het Ministerie van Volksgezondheid). NutraSweet's onderzoekers beweren dat het niet mogelijk is om meer dan 34 mg/kg op te nemen en komen vaak met het vreemde voorbeeld van één produkt - 19 blikjes lightfrisdrank - bij een 70 kg zware man om de 50 mg/kg te illustreren. Of 4 liter yoghurt voor een 55 kg zware vrouw (voor een Europees maximum van 40mg/kg). Volgens NutraSweet ligt het gemiddelde gebruik bij aspartaamconsumenten op 1-3 mg/kg.

Op een warme zomerdag is het niet onmogelijk om 2 liter light te drinken, een halve liter fruityoghurt, kauwgom en een dieetmaaltijd te consumeren wat ook bij volwassenen de maximum grens kan overschrijden. Inmiddels komt aspartaam wereldwijd in ruim 9000 produkten voor. De vastgestelde maximum hoeveelheid aspartaam per dag blijkt zinloos omdat vrijwel geen enkel etiket de hoeveelheid vermeld. Laat staan een waarschuwing.

In Monsanto's persberichten -vermomd als wetenschappelijke testrapporten- lees je vaak dat methanol ook voorkomt in alcoholische dranken, fruit en groenten. Wat er nooit bij wordt verteld is dat bij alcoholische dranken de anti-stof ethanol aanwezig is, meestal 200 maal zoveel dan methanol. Bij aspartaamprodukten ontbreekt die anti-stof.
In fruit en groenten maakt methanol deel uit van pectine en het ontbreekt de mens die enzymen die het afbreekt waarmee methanol via de normale weg het lichaam verlaat. In vruchtensappen kan er methanol ontstaan maar in tegenstelling tot de beweringen van NutraSweet dat het hier om 140 mg/liter gaat (dat ze van een incomplete studie uit 1956 haalden) is het werkelijke gehalte afhankelijk van het soort fruit en de oogsttijd. Een gemiddelde ligt onder de 10mg/liter (uitgezonderd vers tomatensap wat minstens 6 keer zoveel bevat). Een veel hoger caloriegehalte weerhoudt een consument ervan om dagelijks grote hoeveelheden vers vruchtensap te drinken. Daartegenover zijn er personen die 1-3 liter lightfrisdrank per dag drinken wat tot een opname van 270 mg methanol leidt. Lightfrisdrank en andere voedingswaren met aspartaam bevatten zelden de voedingsstoffen die nodig zijn om schade door methanol te voorkomen. Als NutraSweet meent dat veel hogere hoeveelheden methanol in natuurlijk voedsel voorkomen, waarom hebben ze dan geen tests gedaan die zulke grote hoeveelheden in het bloed van testpersonen laten zien?

Methanol wordt omgezet in formaldehyde (formaline) en vervolgens mierenzuur. Wetenschappers in dienst van de industrie beweren dat in tests waarbij 34 mg/kg aspartaam (volgens NutraSweet de maximale consumptie voor 99% van de bevolking) aan proefpersonen werd gegeven, er geen verhoogde concentratie van methanol/mierenzuur in het bloed voorkwam. Hierbij werd een methode gebruikt -plasma methanol measuring test- waarbij er een minimum van 4mg/liter moet zijn voordat men methanol waarneemt. Onafhankelijke wetenschappers vonden een methanolgehalte van 0,6 tot 1mg/liter in het bloed. De industrie stelt dus een verhoging van 350% tot 600% of niets. Het gehalte vrije methanol dat ontstaat bij verhitting van voedingswaren met aspartaam draagt bij aan een snellere opname; in koffie of thee valt methanol bij een temperatuur van 80_C binnen 10 minuten uiteen tot 50 procent. Het lichaam probeert de formaline met water weg te werken en slaat het op in het vet; gewichtstoename is dan ook geen uitzondering. Komt nog bij dat er geen of nauwelijks calorieën in zitten en de dieetbewuste consument zijn honger met andere voedingsmiddelen probeert te stillen. Een studie van de universiteit van Barcelona in 1998 (Trocho) liet zien dat een eenmalige dosis van 10 mg/kg aspartaam leidde tot een opeenhoping van formaldehyde in het lichaam (lever, nieren, hersenen) en celweefsel waar het de DNA beschadigt.

Het lichaam behandelt fenylalanine dat in natuurlijk voedsel voorkomt anders dan bij aspartaam. Gewoonlijk bevatten eiwitten (bijvoorbeeld in vlees) maar 4-5 procent fenylalanine, niet 50 procent zoals bij aspartaam.

Een interne memo uit eind 1970 van G.D. Searle die in 1987 in een senaathoorzitting tevoorschijn kwam, besloot met: "We hebben geen idee om een maximum mogelijk misbruik in te schatten en vandaar moeten we de informatie benutten die is gebaseerd op een bijna complete conversie naar DKP. Als we dat in ons originele rapport vermelden, maken we een grote kans dat we op korte en lange termijn met niets overblijven. Terwijl de andere benadering ons iets geeft op korte termijn en heel waarschijnlijk meer dan we ooit zullen krijgen op de lange termijn. Ik denk dat het heel belangrijk voor ons is om zo snel mogelijk onze zoetstof in commerciële kanalen te brengen om zo weinig mogelijk mensen aan te sporen om aan andere zoetstoffen te werken. Verrichtingen in de VS zijn geneigd om handelingen in andere landen te beïnvloeden".

Na drie parlementaire hoorzittingen in het Amerikaanse Congres over aspartaam is de strijd en verwarring nog niet voorbij. Hoeveel twijfel over een produkt is toegestaan voordat een regering een produkt van de markt neemt? Hoe groot laten we de multinationals worden? Zo groot dat zelfs overheidsinstanties en de grotere media in hun bereik komen te liggen. Echter, het Britse overheidsorgaan 'Food Standards Agency' heeft eerder dit jaar een groot onderzoek ingesteld naar aanleiding van de twijfels rondom de veiligheid van aspartaam. Meer dan 500 pagina's hiervan zijn naar het 'Scientific Committee on Food' in Brussel gestuurd. Als die werkelijk gevaren voor de gezondheid constateren, wordt een Europees boycot van aspartaam geadviseerd. Ruim twintig jaar na de oorspronkelijke goedkeuring.

WEBSITES:

web2.airmail.net/marystod (Aspartame Consumer Safety Network)
www.dorway.com (Mission Possible International)
www.genewatch.org
www.purefood.org
www.nutrasweet.com
www.swankin-turner.com (James Turner)
www.aspartamekills.com
www.holisticmed.com
www.thelancet.com
www.slv.se (Livsmedelsverket - de Zweedse Keuringsdienst van Waren - aspartam)
www.minvws.nl (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)
www.parool.nl (De A van Aspartaam: journalistieke arrogantie van Het Parool)

Lees ook het derde deel: Een broodje aap met cola light

Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr 360, 28 september 2001