Lopen we allemaal risico?

* Door Christine Lydon, Arts *

Vertaling: E. Gunneweg

Overgenomen uit het oktober nummer van OXYGEN MAGAZINE

Ik gebruikte al jaren aspartaam. Ik heb ook met volle overtuiging producten met aspartaam aan mijn patiënten aanbevolen en tevens het gebruik in recepten. Toen ik dus kortgeleden werd aangeschreven door een bedrijf van sportvoeding om wat adviserend werk te doen over de gezondheidsrisico's die zouden samengaan met aspartaamgebruik, aarzelde ik begrijpelijkerwijs om de opdracht aan te nemen. Ik vroeg de marketing directeur: "Wat als ik denk dat er geen belangrijke gezondheidsrisico's aan aspartaam verbonden zouden zijn?" Hij antwoordde door me een aantal wetenschappelijke publikaties te sturen. "lees de artikelen. Als, volgens uw medisch oordeel aspartaam geen gezondheidsrisico vormt, dan gaan we niet verder."

Het zoete prille begin

Wetenschappelijk bekend als 1-aspartyl 1- phenylalanine methyl ester, kent de consument aspartaam als Equal, NutraSweet en Spoonful. In Nederland beter bekend onder de namen, Hermesetas, Canderel en Natrena en allerlei naamloze potten met zoetstof bij de verschillende supermarkten. Aspartaam bestaat uit drie bestanddelen: Phenylalanine (50 procent), asparaginezuur (40 procent) en methanol, ook wel methyl alcohol (10 procent). Degenen die deze populaire zoetstof steunen, zeggen dat de twee essentiële aminozuren, die 90 procent van het aspartaam gewicht vormen, een onschadelijk en natuurlijk onderdeel vormen van ons dieet. Ze houden vol dat asparaginezuur een natuurlijk voorkomende neurotransmitter is, die aanwezig is in het centrale zenuwstelsel van de mens. Dit is slechts gedeeltelijk waar.

Phenylalanine en asparaginezuur zijn aminozuren die normaal voorkomen in de voeding die we eten: ze kunnen echter alleen dan natuurlijk en ongevaarlijk beschouwd worden bij gelijktijdig gebruik met andere aminozuren. Ze komen in het centrale zenuwstelsel in abnormaal hoge concentraties, waar ze als neurotransmitter werken en de neuronen dusdanig stimuleren dat ze kunnen afsterven en afsterven van de cellen veroorzaken. De giftige effecten van deze aminozuren kunnen, wanneer ze apart van andere aminozuren worden gebruikt, hoofdpijn, geestelijke verwarring, problemen met het evenwicht en mogelijk ook epileptische insulten veroorzaken.

De schade die veroorzaakt wordt door voedingsadditieven met prikkelend vergif is normaal gesproken niet ernstig. In de meeste gevallen zijn de gevolgen nauwelijks merkbaar, cumulatief en ontwikkelen zich over een lange periode.

Prikkelend vergif blijkt ook de generatie van vrije radicalen te stimuleren. Deze kunnen een negatieve invloed hebben op weefsels en organen buiten het centrale zenuwstelsel. Bewijs toont aan dat vrije radicalen veel degeneratieve ziekten versnelt, zoals arteriosclerose, kanker, hart en vaatziekten en artritis. Het moet geen verrassing zijn dat gewrichtspijn een veel gehoorde klacht is bij mensen die bijverschijnselen hebben gerapporteerd.

Veel zorgwekkender is de 10 procent aspartaam die als methanol (methylalcohol) in de bloedsomloop komt. Volgens richtlijnen die ook in Nederland gelden mag men niet meer dan 7,8 milligram per dag van deze gevaarlijke stof binnenkrijgen. Een liter met aspartaam gezoete frisdrank bevat ongeveer 56 milligram methylalcohol, of acht maal de geldende limiet.

De afbraakprodukten van aspartaam zijn zonodig nog angstaanjagender dan de componenten. Phenylalanine breekt af in diketopiperazine (DKP) een bekende kankerverwekkende stof, als het aan warme temperaturen wordt bloot gesteld of langdurige wordt opgeslagen. Zelfs wanneer producten consequent op een koele temperatuur worden gehouden zijn we niet veilig. Bij koude temperaturen zal methanol vanzelf een kleurloos gif produceren bekend als formaline. Onafhankelijke onderzoeken hebben aangetoond dat de vorming van formaline veroorzaakt door het gebruik van aspartaam zeer normaal is. Het stapelt zich op in de cellen, en reageert met celeiwitten zoals enzymen en DNA. Deze opeenhopende reactie kan ernstige gevolgen hebben voor degenen die light dranken en voedsel dagelijks gebruiken.

Lopen we allemaal risico?

De bloed-brein-barriere is een systeem van gespecialiseerde capillaire samenstelling dat zodanig is ontworpen dat voorkomen wordt dat giftige stoffen de hersenen bereiken. Er zijn een aantal medische aandoeningen van diabetes, hoge bloeddruk en roken , maar ook gewoon ouder worden die de werking van de bloed-brein-barriere kan verstoren. Daarom hebben aspartaam reacties de neiging om uitvergroot te worden bij personen die aan deze omschrijvingen voldoen.

Voor de geboorte en gedurende de eerste twaalf maanden erna is de bloed-brein-barriere nog niet geheel aangelegd, zodat gevaarlijke prikkelende vergiften zoals asparaginezuur en phenylalanine, vrije toegang hebben tot het zenuwstelsel. Daar komt nog bij dat het concentrerende effect van de placenta het mogelijk maakt om het phenylalanine niveau in het bloed van een foetus vier tot zesvoudig te verhogen. Phenylalanine kan in de foetus een zodanige niveau bereiken dat het cellen in weefselculturen dood. Het is niet overdreven om aan te nemen dat deze concentraties het gevaar herbergen van geboortedefecten bij het ontwikkelende kind. Experimenteel is vastgesteld dat jonge kinderen vier keer zo gevoelig zijn voor prikkelende vergiften dan volwassenen. Gedurende de eerste vijf levensjaren kan onherstelbare hersenbeschadiging optreden door bepaalde stoffen in de borstvoeding. Ondanks dat beveelt de Amerikaanse Diabetes vereniging nog steeds aspartaam aan voor zwangere- en zogende moeders.

Aspartaam Ziekte

De aspartaam ziekte heeft betrekking op een verzameling symptomen toegeschreven aan het gebruik van producten die aspartaam bevatten. "Normale" verschijnselen zijn: hoofdpijn, duizeligheid en alles van verwarring tot oorsuizen en slepend praten. Sinds de invoering als voedingsadditief in 1981, heeft aspartaam voor meer dan 75 procent van alle klachten gezorgd die bij de FDA werden gerapporteerd bij het controle systeem voor bijwerkingen. In februari 1994 publiceerde het departement voor gezondheid deze uitgebreide lijst van door aspartaam veroorzaakte reacties die alles omvatte van het chronisch vermoeidheid- syndroom en epileptische aanvallen tot onvruchtbaarheid en dood. De FDA gaf zelfs toe dat minder dan een procent van degenen die een reactie ondervinden op een product dit ook rapporteren. Dit doet de 10.000 gedocumenteerde klachten toenemen tot ruwweg een miljoen mensen die reacties op aspartaam hebben gehad. Daarnaast hebben de meeste slachtoffers geen idee dat aspartaam aan de basis ligt van hun problemen.

Hersenbeschadiging en epileptische insulten

Het slecht functioneren van de hersenen, veroorzaakt door aspartaam zou kunnen komen, doordat de hersenen overstroomd worden met grote hoeveelheden phenylalanine, verstoring van de endogene neurotransmitters, door methanol veroorzaakt hersenoedeem en andere bijkomende onregelmatigheden. Asparaginezuur is een prikkelend vergif voor neuronen dat schade toebrengt zelfs bij de geaccepteerde ADI voor aspartaam.

Formaline die ontstaat uit methanol, hoopt zich op in bepaalde gebieden van de hersenen die overeenkomen met de neurodegeneratieve symptomen van Parkinson, Alzheimer en ALS (Ziekte van Lou Gerig). Deze aandoeningen worden allemaal in verband gebracht met schade die veroorzaakt wordt door vrije radicalen, een bekend gevolg van de prikkelende vergiften phenylalanine en asparaginezuur. Hoewel aspartaam waarschijnlijk niet een primaire oorzaak is van degeneratieve ziekten, kan het deze ziekten versnellen en hun symptomen zeker verergeren.

Recente onderzoeken hebben bewezen dat aspartaam epileptische insulten bij proefdieren kan bevorderen. Er wordt verondersteld dat de zoetstof de frequentie van de insulten bij epilepsiepatiënten kan vergroten en aanvallen kan veroorzaken bij gevoelige personen zonder voorgeschiedenis van epilepsie.

Hersentumoren

Volgens het nationaal kanker instituut is het aantal gewone primaire kwaadaardige hersentumoren sinds 1985, en wellicht al sinds 1984 met 10% verhoogd. Dit verschijnsel deed zich voor twee jaar na de goedkeuring van aspartaam in frisdrank in juli 1983. Het omvatte een onevenredige verhoging van het aantal glioblastoma's, astrocytoma's en primaire lymphoma onder jonge vrouwen die een aanzienlijke hoeveelheid aspartaam gebruikten. Er is ook een verhoogd aantal glioma aangetroffen bij kinderen waarvan de moeders gedurende hun zwangerschap aspartaam hadden gebruikt. Het belang van deze stijging wordt onderstreept door de hoge frequentie hersentumoren bij ratten na de experimentele toediening van aspartaam.

Slechter gaan zien.

De afzonderlijke aspartaam bestanddelen, zowel als de vele afbraak producten zijn potentieel giftig voor het netvlies en de oogzenuw. Methanol vergiftiging is berucht voor het veroorzaken van verslechteren van het zien die tot blindheid kan leiden. Formaline, het primaire stofwisselingsproduct, staat ook bekend voor het veroorzaken van schade aan het netvlies. Aspartaam wordt in verband gebracht met stoornis in het zien waaronder blindheid van een of beide ogen, onscherp zien, pijn in de ogen en meer.

Dr. H.J. Roberts uit West Palm Beach Florida heeft honderden mensen die aspartaam klachten hadden behandeld. Eén vierde van zijn patiënten had verminderd gezichtsvermogen, dat volgens de mening van Dr. Roberts, "de meest serieuze complicatie is." Volgens Dr. Roberts is het zwellen van de oogzenuw, degeneratie en verslechteren van het zien, dat verbonden wordt aan aanzienlijk aspartaam gebruik, gelijk aan de pathologie die gezien werd in gevallen van methanol vergiftiging door het regelmatig drinken van methylalcohol, gedurende de periode van de drooglegging.

Wanneer het gebruik van aspartaam u nu nog niet heeft afgeschrikt, leer dan een les van de strijdkrachten. In de editie van mei 1992 van het tijdschrift vliegen en veiligheid (Flying Safety) waarschuwde de luchtmacht van de VS alle piloten om geen aspartaam te gebruiken.

"Sommige mensen kregen kwalen veroorzaakt door zulke kleine hoeveelheden aspartaam als in een stukje kauwgom. Dit kon betekenen dat een piloot die lightdrank drinkt meer ontvankelijker is voor lichtflitsen en duizeligheid, of door lichtflitsen veroorzaakte epileptische activiteit. Het betekent ook dat alle piloten mogelijk slachtoffer zijn van plotseling geheugenverlies, duizeligheid bij het vliegen op de instrumenten en geleidelijk gezichtsverlies".

Multiple Sclerose (MS)

Het gebruik van grote hoeveelheden aspartaam staat bekend om het veroorzaken van slepend spreken, evenwichtsstoornis en andere neurologische gevolgen. Methanol vergiftiging is een goede tweede naast aspartaam waarvan zo vaak de verkeerd diagnose gesteld wordt als multiple sclerose, dat sommige experts aanbevelen om de diagnose MS gedurende een aantal maanden op te schorten en zich te onthouden van die artikelen aspartaam bevatten. In gevallen van methanol vergiftiging verdwijnen de neurologische symptomen zodra aspartaam uit het lichaam is verdwenen.

Diabetes Mellitus (suikerziekte)

Veel diabetespatiënten ondervinden problemen die met name worden toegeschreven aan de het gebruik van producten met aspartaam. De gevolgen zijn het niet meer goed in de hand kunnen houden van het bloedsuiker, het toenemen van hypoglycaemie, het vaker voorkomen van vermoedelijke insuline reacties (met inbegrip van convulsies) en het versnellen, verergeren of nabootsen van beschadiging van het gezichtsvermogen en neuropathie. In veel van de gevallen verbeteren de verschijnselen zodra gestopt wordt met aspartaam gebruik. Ondanks verpletterende bewijzen dat aspartaam de complicaties van diabetes kan verslechteren, gaat de Amerikaanse diabetesvereniging, door met het propageren van aspartaamgebruik voor diabetespatiënten.

Hoofdpijn

Hoofdpijn is een van de meest genoemde bijverschijnselen van producten met aspartaam. Het is de voornaamste klacht bij de helft van alle mensen met klachten over aspartaam. Producten met aspartaam moeten gezien worden als veroorzaker en/of verergerende factor bij mensen met onverklaarbare hoofdpijn. Evenzo dienen patiënten die vatbaar zijn voor migraine en andere soorten terugkerende hoofdpijn het gebruik van alle producten die aspartaam bevatten te vermijden.

Hoge Bloeddruk

Een heleboel mensen met aspartaam klachten, die geen voor-geschiedenis hebben van hoge bloeddruk, ondervinden verhoogde bloeddruk na het gebruik van de zoetstof bevattende artikelen. Anderen die bekend zijn met hoge bloeddruk kunnen met een onderhoudsdosis medicijnen niet goed onder controle gehouden worden wanneer ze zelfs maar kleine hoeveelheden aspartaam gebruiken. De verhoging van de bloeddruk weerspiegeld waarschijnlijk de effecten van phenylalanine en de stofwisselingsproducten, zoals norepinephrine, epinephrine en dopamine.

Chronisch Vermoeidheid Syndroom

Onbedoeld heeft de VS in combinatie met de frisdrankfabrikanten, met succes op grote schaal proeven met mensen gehouden. Gedurende de Perzische Golf Oorlog, werden vrachtwagens vol light limonade naar de troepen gestuurd. De blikjes stonden gedurende acht weken in de brandende Arabische zon. De dorstige soldaten dronken het, blikje na blikje. Is het nog een verrassing dat de Desert-Storm syndroom verschijnselen identiek zijn aan de aspartaamziekte? Duizenden troepen keerden naar huis terug met klachten over geheugenverlies, problemen met zien, chronisch vermoeidheid syndroom, verwarring, duizeligheid, pijn in de gewrichten, hoofdpijn evenwichtsstoornis en manisch depressiviteit De vereniging van het chronisch vermoeidheidssyndroom en ziekte van het immuunsysteem (CFIDS) zeggen dat 6000 soldaten op dit moment zijn gestorven als gevolg van het Desert-Storm-Syndroom.

Dieet houden zonder aspartaam?

Door een wrede en ironische wending van het lot, veroorzaakt aspartaam juist aankomen in gewicht. Phenylalanine en asparaginezuur, dat voorkomt in aspartaam, stimuleert de afgifte van insuline. Snelle, sterke stijging van insuline verwijderd alle suiker uit de bloedstroom en slaat het op als vet. Dit kan hypoglycaemie veroorzaken en daardoor het verlangen naar suiker. Daar komt nog bij dat het is bewezen dat het de door koolhydraten veroorzaakte synthese van de neurotransmitter serotonine onderdrukt, die signaleert dat het lichaam verzadigd is. Onderdrukken van serotonine leidt tot een verlangen naar voedsel, verhoogde koolhydraat consumptie en uiteindelijk, aankomen in gewicht. In een recent onderzoek, veroorzaakte het omschakelen naar een aspartaam-vrij dieet een gewichtsverlies van ongeveer 19 pond.

Leugens!

Het gebruik van aspartaam heeft de verwachtingen van het in Illinois gevestigde bedrijf Searl, tevens patenthouder, in de tijd van de oorspronkelijke testen naar de giftigheid in de vroege jaren '70, ontzettend overtroffen. In 1985 verkocht aan het in St-Louis gevestigde bedrijf Monsanto; op dit moment wordt jaarlijks voor bijna één miljard dollars verkocht, door de dochtermaatschappij NutraSweet. Velen zullen denken dat het huidige gebruik van producten met aspartaam door meer dan de helft van de volwassen bevolking in de VS een bedreiging vormt voor de volksgezondheid. Het is zelfs zo dat zelfs de groepen met een hoog risico niet worden gewaarschuwd voor de mogelijke gevaren. U kunt zich in de eerste plaats afvragen hoe het mogelijk was dat deze stof ooit is goedgekeurd door de FDA.

Meer dan acht jaar weigerde de FDA aspartaam goed te keuren omdat het epileptische insulten en hersentumoren bij proefdieren veroorzaakte. Een centraal onderzoek door onderzoekers van Searl, bekend als de "Waisman Studie", gaf aanvankelijk aan dat gebruik van aspartaam epileptische aanvallen en de dood veroorzaakte bij apen. De officiële conclusie werd echter nooit gemaakt, omdat het onderzoek nooit werd afgemaakt. Searl gaf de schuld aan - beperkingen door onvoldoende geschoold laboratorium personeel - i.v.m. hun besluit het onderzoek af te breken. Door de erkenning van Searl, ontbrak het bij zijn team aan deskundig onderzoek personeel. Twee speciale onderzoek commissies van de FDA dienden vernietigende rapporten in over de kwaliteit van het onderzoek en in 1976 verzocht de centrale raad van de FDA om een nationaal gerechtelijk onderzoek van het bedrijf. Door onbekende redenen werd het onderzoek nooit gehouden.

In het begin sloot zelfs de (NSDA) de vereniging van frisdrank producenten zich aan tegen het gebruik van aspartaam. Een uittreksel van een protest dat in 1983 werd voorgelegd voor een bespreking door het congres toonde aan:

"Searle heeft de afbraakprodukten van aspartaam in frisdranken niet aangegeven bij verschillende temperaturen waaraan limonade kan worden blootgesteld. Gezamenlijk geven de uitgebreide onvolkomenheden in de stabiliteitsonderzoeken, gehouden door Searle, aan dat aspartaam en zijn afbraakprodukten veilig zijn in frisdrank die verkocht wordt in de VS".

Spoedig nadat president Reagan president werd, benoemde hij Dr. Arthur Hull Hayes als de nieuwe Commissaris bij de FDA. Toen in 1980 een openbare onderzoekscommissie vroeg om de wetenschappelijke gegevens opnieuw te bezien, stemden drie tegen een, om het van de markt te houden in afwachting van verder onderzoek naar de kwestie van de hersentumoren. De onderzoekscommissie werd door de nieuwe commissaris terzijde geschoven en in 1981 werd aspartaam door de FDA goedgekeurd als tafelzoetstof. In juli 1983 werd het goedgekeurd voor het gebruik in frisdranken.

Van de ongeveer 100 onafhankelijke onderzoeken die gehouden werden met aspartaam, wees negentig procent op belangrijke gezondheidsrisico's. Dit brengt ons tot de vraag: "Waarom is aspartaam nooit verboden?" Toen in 1996 het feit genegeerd werd dat de afbraakprodukten van aspartaam sneller afbreken wanneer het boven de 30 graden Celsius verhit wordt, besloot de FDA om alle nog nestaande beperkingen op te heffen. Op dit moment zijn er duizenden bedrijven die aspartaam in light frisdranken, gelatine, thee, koffie, cacao, vruchtensap, ijs, bevroren desserts en zelfs vitaminen en medicijnen verwerken. Dit alles wordt wereldwijd vertaald naar miljarden dollars. Jammer genoeg, is dit meer dan genoeg om functionarissen van de FDA winstgevend toekomstig werk te verschaffen, campagne fondsen voor politici, schenkingen voor non-profit organisaties, onderzoek toelages voor wetenschappers en advertentie inkomsten voor de media.

Op dit moment verzetten functionarissen van de FDA zich nog steeds tegen voorstellen van ongeruste wetenschappers, artsen en andere groepen om uitvoerig onderzoek te doen naar de veiligheid van aspartaam.